Όταν “σου φοράνε” την κανονικότητα
Keep it Radical
…Ή αλλιώς, επιμένουμε για ένα Pride
από τα κάτω
και με τους/τις κάτω
Όταν ακούς για “κανονικότητα”, ανθρώπινο κρέας μυρίζει.
Όταν προσπαθούν να σου επιβάλλουν πρότυπα “κανονικότητας”, Keep it Radical. Είναι κατασκευασμένα.
Όταν προσπαθούν να στριμώξουν τη σεξουαλικότητά σου σε ένα καλούπι, Keep it Radical. Μην το δεχτείς.
Όταν οι “κυριαρχικές-αρρενωπές” συμπεριφορές γίνονται ο κανόνας, Keep it Radical. Αλλιώς, η κουλτούρα του βιασμού θα μας σκεπάσει σαν σύννεφο και θα είναι ο επόμενος κανόνας.
Όταν ζητούν τον οίκτο σου για ανθρώπους με αναπηρίες, Keep it Radical. Οι ανάπηρες, ανάπηρ@ και ανάπηροι αξιώνουν τον σεβασμό σου, δεν εκλιπαρούν τον οίκτο σου.
Όταν προσπαθούν να σε πείσουν ότι οι μετανάστ(ρι)ες και οι πρόσφυγες «είναι πρόβλημα», σκέψου το λίγο και Keep it Radical. Είναι καταπιεσμένες/οι από το σύστημα και δακτυλοδεικτούμενες/οι σαν εσένα. Ή σαν κι εμένα.
Όταν το κράτος και μεγάλο μέρος της κοινωνίας παρέχουν «αυτονόητα» προνόμια σε όσους εκπληρώνουν το πρότυπο του λευκού, ντόπιου, χριστιανού, ευκατάστατατου, αρτιμελή ετεροφυλόφιλου cisgender [1] ανθρώπου, Keep it Radical και πάλεψε για την ανατροπή τους. Διεκδικούμε να ζήσουμε σε μια κοινωνία της ισότητας, χωρίς προνόμια και ενάντια στις καταπιεστικές πρακτικές που επιβάλλει η πατριαρχία.
Δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Ο τομέας διεκδίκησης δικαιωμάτων έχει φαινομενικά διευρυνθεί, ενώ και η δημόσια συζήτηση για το λοατκια+ ζήτημα βρίσκεται πολλές φορές στο προσκήνιο. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, μεγάλο μέρος της κοινωνίας μοιάζει να οπισθοχωρεί συνεχώς. Η πατριαρχία αλλά και η κάθε μορφής “κανονικότητα”, κυριαρχεί στις ζωές μας. Σχεδόν παντού επιβάλλεται ο δυϊσμός του φύλου, ενώ συχνά επιβάλλεται η ετεροφυλοφιλία. Καθετί που διαφέρει -έστω και λίγο- εξοστρακίζεται, απομονώνεται και τίθεται στο κοινωνικό περιθώριο.
Τα στερεότυπα που αφορούν την ταυτότητα, την έκφραση του φύλου, αλλά και τη σεξουαλικότητα, γίνονται ο κανόνας. Τα πρότυπα ομορφιάς που προωθούνται σήμερα είναι εντελώς ρατσιστικά: περιλαμβάνουν άτομα με λευκό (στη συντριπτική πλειοψηφία) δέρμα, στα οποία ταυτίζεται το ανατομικό με το κοινωνικό τους φύλο, καθώς και με συγκεκριμένες αναλογίες. Για εμάς, η διαφορετικότητα, η θεσμική διασφάλισή της και η αλλαγή συνειδήσεων είναι αναγκαίες για μια κοινωνία ελεύθερων ανθρώπων. Η αξία ενός πίνακα είναι η διαφορετικότητα των πινελιών που τον συνθέτουν.
Παράλληλα, επιμένουμε σε προτάσεις που στέκονται απέναντι σ’ αυτήν την κατασκευασμένη και επιβεβλημένη “κανονικότητα”. Υλικά μας είναι τα αιχμηρά ζητήματα, εκείνα που “ξεβολεύουν”, που ξαναβάζουν στο τραπέζι το όραμα για μια άλλη κοινωνία με εντελώς διαφορετικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Προτάσεις που μας επιτρέπουν να ονειρευόμαστε και να παλεύουμε, που μπορούν να μας πάνε πολύ πιο πέρα από τις θεσμικές κατακτήσεις.
RADical Pride σε συνθήκες ασφυξίας
Ζοφερό κλίμα παντού στον κόσμο. Εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ, μαζικό ρεύμα υποστήριξης της Λεπέν στις πρόσφατες γαλλικές εκλογές, άνοδος ακροδεξιών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, κλιμακούμενες επιθέσεις σε καταπιεζόμενες κοινωνικές ομάδες από φασίστες. Όλα αυτά δείχνουν ότι ο χρόνος μοιάζει να τελειώνει. Αν δεν αντιδράσουμε έγκαιρα, ξέρουμε ότι εμείς είμαστε αυτές, αυτ@ και αυτοί που θα δεχτούμε πάνω στα σώματα και τις ζωές μας την επώδυνη αλλαγή.
Στην Ελλάδα , παρά τις κατακτήσεις του λοατκια+ κινήματος, οι ομοφοβικές και τρανσφοβικές επιθέσεις δε λείπουν. Δεν έχει περάσει μέρα που οι γυναίκες να μην υφίστανται σεξιστική -λεκτική ή και σωματική- βία. Η οικονομική κρίση σφίγγει τη θηλιά όλο και περισσότερο, ενώ τα μνημόνια που υπογράφονται από την ελληνική κυβέρνηση το ένα πίσω απ’ τ’ άλλο επιδεινώνουν ακόμα περισσότερο τις ήδη επιβαρυμένες ζωές μας. Είμαστε λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφί, τρανς κουίρ, ίντερσεξ και ασέξουαλ (λοατκια+), αλλά την ίδια στιγμή είμαστε εργαζόμενες/οι, επισφαλώς εργαζόμενες/οι, ανθρώπινες σκιές που εργάζονται χωρίς ασφαλιστικά δικαιώματα. Κι αυτή είναι η καλύτερη περίπτωση. Γιατί στη χειρότερη περίπτωση, είμαστε άνεργοι/ες. Την ίδια στιγμή, οι πρόσφυγες παραμένουν κλεισμένοι/ες στα στρατόπεδα εκμετάλλευσης και εξαθλίωσης, δεχόμενοι/ες επιθέσεις από φασίστες, ιδίως στους τόπους υποδοχής.
Το πρόσφατο νομοσχέδιο για τους/τις τρανς φαινομενικά είναι ένα θετικό βήμα προς την κατεύθυνση απλοποίησης των διαδικασιών αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου, χωρίς ιατρικές προϋποθέσεις και επεμβάσεις ή ψυχιατρική γνωμάτευση. Την ίδια στιγμή, όμως, με το νομοσχέδιο αυτό απαιτείται δικαστική απόφαση για κάθε τρανς άτομο ξεχωριστά (σε αντίθεση με την απλή δήλωση στο ληξιαρχείο, που αποτελεί σταθερή απαίτηση του τρανς κινήματος στην Ελλάδα και εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες του εξωτερικού). Ταυτόχρονα εισάγεται –για ποιο λόγο;- ο όρος της ενηλικότητας, κάτι που σημαίνει ότι αποκλείονται αυτομάτως τα ανήλικα τρανς άτομα. Και τίθεται απαγόρευση για τα ήδη έγγαμα άτομα, θέτοντας τους/τις με τον τρόπο αυτό μπροστά στο δίλημμα εάν θα επιλέξουν την έγγαμη ζωή τους ή τον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητάς τους. Και φυσικά, για άλλη μια φορά στο νομοσχέδιο αυτό οι ίντερσεξ παραμένουν ανύπαρκτοι/ες.
Το RADical Pride, λοιπόν, δεν γίνεται σε κενό χρόνου. Γίνεται τη στιγμή ακριβώς που το -προερχόμενο από ήττα- ευρύτερο κίνημα συγκεντρώνει ξανά τις δυνάμεις του. Είναι η στιγμή που συνειδητοποιούμε ότι αν θέλουμε να αλλάξουμε κάτι, θα πρέπει να τα αλλάξουμε όλα. Έχουν γίνει μικρά θετικά βήματα, έχουν κατακτηθεί με προσπάθεια κάποια δικαιώματα. Ωστόσο, δεν αρκούν. Ακόμα και οι σημαντικότερες κατακτήσεις του παρελθόντος δεν θεωρούνται πλέον δεδομένες και με την πρώτη ευκαιρία ανατρέπονται. Το εργαλείο της ανάθεσης στους «ειδήμονες» -όσο ελκυστικό κι αν φάνταζε σε κάποιες και κάποιους- έχει αποδειχτεί άχρηστο. Η συγκυρία δεν ευνοεί τις αυταπάτες. Η δύναμη βρίσκεται σε όλες και όλους εμάς. Δεν χρειάζεται να αναθέσουμε σε κάποιους/ες άλλους/ες να διαχειριστούν ζητήματα που μας αφορούν σαν λοατκια+ ανθρώπους (κι όχι μόνο).
Μέσα σε συνθήκες σαν αυτές που περιγράφουμε, η αυτο-οργάνωση των Pride σε κάθε πόλη είναι αναγκαία. Για ποιο λόγο ο σχεδιασμός ενός Pride να περνάει μέσα από ολιγομελείς κλειστές οργανωτικές επιτροπές και εταιρίες; Για ποιο λόγο, αφού το Pride αφορά όλες και όλους εμάς, να αποκλειόμαστε από τη λήψη σχεδόν του συνόλου αποφάσεων που σχετίζονται μ’ αυτό; Για ποιο λόγο να έχουν θέση σε ένα Pride οι εταιρίες, οι πρεσβείες και τα προξενεία και όχι τα ίδια τα λοατκια+ άτομα και όσες/όσοι στέκονται αλληλέγγυες/οι σε αυτά; Τα παλιά εργαλεία έχουν σκουριάσει. Καιρός, λοιπόν, να δοκιμάσουμε καινούρια.
Ως μέλη αυτής της κοινωνίας, αλλά και ξεχωριστοί άνθρωποι, οφείλουμε να αγωνιζόμαστε για την ίδια μας την ύπαρξη. Ειδικά σε συνθήκες, όπως οι σημερινές, ο λόγος ανήκει σε εσένα. Και σε εμένα. Μέσα σε ανοιχτές συνελεύσεις, με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, με διάλογο, συνδιαμόρφωση και ελεύθερη έκφραση της καθεμιάς, τ@ καθ@ και του καθένα από μας. Χωρίς εξαρτήσεις από ευρωπαϊκούς θεσμούς, χωρίς χρηματοδοτικά πακέτα και επιχορηγήσεις. Οι νέες εποχές μάς βάζουν μπροστά σε νέες προκλήσεις. Χρειάζονται νέες φωνές. Νέα τολμηρά βήματα. Νέα μονοπάτια, όπου ελπίζουμε να συναντηθούμε.
Η επιβολή της “κανονικότητας” μυρίζει αίμα. Και είναι το αίμα εκείνων που νιώθουν να μη χωράνε ή να περισσεύουν. Η “κανονικότητα” επιβάλλεται σε ανθρώπους, που πολλές φορές δεν βρίσκουν θέση στα Pride. Το δικό μας Pride, το RADical Pride, δεν θα είχε λόγο ύπαρξης αν δεν έβρισκαν χώρο ελεύθερης έκφρασης μέσα σ’ αυτό εκείνες, εκείν@ και εκείνοι που δεν ακούγονται. Είναι όλες εκείνες και όλοι εκείνοι που εισπράττουν καθημερινά πολλαπλή καταπίεση, γιατί πολλαπλές είναι και οι ταυτότητές τους. Γυναίκες, άνθρωποι με αναπηρίες, αμφιφυλόφιλες/οι, πολυσυντροφικοί/ες μετανάστ(ρι)ες, ηλικιωμένοι, άθρησκοι/ες. Κάποιες από αυτές τις διευρυμένες θεματικές θα γίνουν αφορμή για συζήτηση στις εκδηλώσεις και τα εργαστήριά μας, ανασηκώνοντας το πέπλο και όλα όσα αυτό επιμελώς κρύβει. Φεμινιστικό εργαστήρι, εργαστήρι για την προσφυγική κρίση και τους λοατκια+ πρόσφυγες, προβολή και συζήτηση για ανθρώπους με αναπηρίες, προσωπικές αφηγήσεις ανθρώπων που έχουν δεχθεί κάθε μορφή καταπίεσης, εκδήλωση για τον αποκλεισμό των ομοφυλόφιλων από την αιμοδοσία.
Το πολύτιμο “κόστος” της διαφορετικότητας
Η τρανς ακτιβίστρια, Hande Kader , από την Τουρκία, πλήρωσε με τη ζωή της το τίμημα να αμφισβητήσει την επιβαλλόμενη “κανονικότητα”. Την βίασαν και την έκαψαν ζωντανή τον Αύγουστο του 2016, μετά τους μαχητικούς και συγκρουσιακούς αγώνες που έδωσαν τους προηγούμενες μήνες οι τρανς. Η επιβολή της “κανονικότητας” απαιτούσε να σωπάσει μια για πάντα η φωνή της, γιατί παραήταν ηχηρή.
Το RADical Pride, το 1 ο αυτό-οργανωμένο Pride στη Θεσσαλονίκη, είναι αφιερωμένο στη μνήμη της HandeKader
Θα βγούμε εμείς στους δρόμους, γιατί σε εκείνη της το στέρησαν.
Θα φωνάξουμε εμείς με τη φωνή της, γιατί εκείνης της τη φίμωσαν.
Και ξέρουμε ότι εκεί έξω τα βήματά μας μπερδεύονται με τα δικά της και οι φωνές μας έχουν κάτι από τον ήχο της δικής της φωνής.
Απ’ τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Τουρκία
Κραυγή για ισότητα και ελευθερία
1 ο αυτο-οργανωμένο Thessaloniki Pride
για τις Διεκδικήσεις των ΛΟΑΤΚΙΑ+ και την Απελευθέρωση Φύλου και Σεξουαλικότητας
[1] Cisgender είναι οι άνθρωποι που η αντίληψή τους για το φύλο τους (κοινωνικό φύλο) συμφωνεί με το φύλο που τους αποδόθηκε κατά τη γέννηση (ανατομικό φύλο)